به گزارش ایسنا، سال ۱۳۶۳ وزارت بهداشت با هدف ارایه خدمات و مراقبتهای اولیه سلامت به جمعیت روستایی، اقدام به ایجاد خانه های بهداشت کرد و در جهت تامین کادر متخصص این خانه ها به تربیت افرادی مشغول شد که بهورز نام گرفتند. اکنون حدود ۳۶ سال از حضور بهورزان در نظام سلامت می گذرد و امروز توسعه شاخصهای سلامت کشور از جمله کاهش مرگ و میر مادران، نوزادن و کودکان، پوشش واکسیناسیون و کاهش بیماریهای واگیر و غیرواگیر مرهون تلاش بهورزان در دل روستاهاست.

ارائه خدمات توسط بهورزان در قالب شبکه بهداشتی و با هدف پوشش بیشتر خدمات در اکثر مناطق کشور آغاز شد. ارائه خدمات بهداشتی در خانه‌های بهداشت روستایی، عشایری و شهری و مراکز جامع خدمات سلامت تنها بخشی از فعالیت بهورزان است؛ کسانی که به اذعان دکتر رییسی - معاون بهداشت وزارت بهداشت در شرایط کرونایی کشور بهترین اقدامات را انجام دادند و با تلاش آنها هدف غربالگری کرونا در میلیون‌ها ایرانی در سه مرحله در حال انجام است. از سوی دیگر نمی‌توان از ارائه خدمات بهداشتی توسط بهورزان در بحران‌هایی مانند سیل ابتدای سال ۱۳۹۸ و زلزله کرمانشاه غافل بود؛ قشر زحمت‌کشی که اولین مامن بسیاری از ما در شرایط سخت هستند.

کاری مضاعف در شش ماه گذشته

در این راستا دکتر جعفر صادق تبریزی_ رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت همزمان با ۱۲ شهریورماه و روز بهورز، در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: علی‌رغم آنکه تصور می‌شود عمده فعالیت بهورزان در ۶ ماه گذشته در حوزه کووید۱۹ بوده است، بهورزان هم خدمات مربوط به کرونا و هم سایر خدمات و وظایف خود را انجام دادند؛ این یعنی کاری مضاعف طی ۶ ماه اخیر. بهورزان به عنوان خط مقدم ارائه خدمات در نظام ارائه خدمات بهداشتی_درمانی وظیفه ارائه تمام خدمات پیشگیری به تمام گروه‌های سنی را به عهده دارند.

۳۱۴۰۰ بهورز در ۱۷۸۰۰ خانه بهداشت

وی با اشاره به فعالیت حدود ۱۷ هزار و ۸۰۰ خانه بهداشت در سراسر کشور، تصریح کرد: حدود ۳۱هزار و ۴۰۰ بهورز در این خانه‌های بهداشت مشغول به کار هستند. همچنین حدود ۲۴ هزار و ۵۰۰ مراقب سلامت نیز در شهرها و در پایگاه‌های خدمات جامع سلامت فعال هستند و وظایف مشابه بهورزان در روستا را انجام‌ می‌دهند.

خدمت رسانی در روستا با حداقل امکانات

وی با تاکید بر اینکه پس از شیوع ویروس کرونا در کشور کار بهورزان و مراقبین سلامت مضاعف شد، اظهار کرد: این عزیزان در مناطق روستایی با حداقل امکانات، تمام خدمات مربوط به کووید۱۹ را ارائه دادند و این در حالی بود که کنار آن سایر خدمات جاری به قوت خود باقی بود. غربالگری تلفنی کرونا برای اعضای خانواده‌های تحت پوشش هر بهورز در کل کشور انجام شد تاجایی که کمترین میزان شیوع کرونا در مناطق روستایی را به لطف خداوند و همت بهورزان شاهد بودیم. از آنجایی که به ازای هر بهورز تعداد محدودی تحت پوشش هستند بنابراین بهورزان راحت می‌توانند به جمعیت تحت پوشش خود دسترسی داشته باشند. افراد مشکوک توسط بهورزان به مراکز جامع سلامت که منتخب ارائه خدمات کووید۱۹ بودند، معرفی می شدند و علاوه بر آن پیگیری افرادی که در تماس نزدیک با بیمار مبتلا به کووید۱۹ بودند نیز توسط بهورزان انجام می‌شود. تبریزی ضدعفونی کردن اماکن عمومی، اماکن توزیع مواد غذایی، گندزدایی منازل و... را از اقدامات بهورزان در این دوران برشمرد و افزود: اما در کنار تمام این موارد بهورزان از ارائه خدمات جاری خود غافل نشدند. در ابتدای شیوع کرونا در مناطق شهری البته اندکی خدمات جا مانده وجود داشت که آنهم به دلیل ترس مردم از کرونا بود که مراجعات آنها برای دریافت سایر خدمات را کاهش می‌داد، اما در روستاها افراد تحت پوشش بهورزان دنبال می‌شدند و اگر خدمتی مانند دریافت واکسن و... جامانده بود، به افراد ارائه می‌شد. بنابراین، حداقل خدمات جا مانده در مناطق روستایی مشاهده شد که با اجرای فاز سوم غربالگری کووید۱۹ آن حداقل‌ها نیز انجام می‌شود.

۶شهید خدمت در دوران کرونا

وی افزود: تاکنون ۶ شهید خدمت در دوران کرونا از میان بهورزان و مراقبین سلامت داشته‌ایم و تعداد مبتلایان به کرونا در این قشر نیز بالا است. البته تمام تلاش خود را برای حفظ سلامتشان به کار بستند تا بتوانند خدمات را به موقع به مردم ارائه دهند. وی با اشاره به اینکه در تمام بحران‌ها یکی از ارکان خدمت، بهورزان بودند، ادامه داد: فردای وقوع زلزله در کرمانشاه چادرهای خانه‌های بهداشت دایر شد و بهورزان علی‌رغم اینکه آسیب دیده بودند و داغدار عزیزانشان بودند، پای کار آمدند و خدمات خود را ارائه دادند. در مناطق سیل زده در ابتدای سال ۱۳۹۸ نیز علی‌رغم آنکه بهورزان خود در معرض تهدید و آسیب بودند، اما تمامی خدمات را برای همه‌ گروه‌های سنی ارائه دادند و نگذاشتند مردم از خدمات بهداشتی درمانی محروم شوند.

وضعیت استخدامی بهورزان و مراقبان سلامت

رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت درباره وضعیت استخدامی بهورزان و مراقبین سلامت، گفت: یکهزار و ۲۰۰ مجوز استخدامی در سال ۱۳۹۸ برای بهورزان داده شد که از این تعداد ۱۲۶ مجوز مربوط به بهورزان عشایر بود. برای گزینش، جذب، شروع تحصیل و... این عزیزان اقداماتی انجام شده بود که به کرونا برخوردیم و تحصیلشان متوقف شد و با شرایط حاکم نمی‌توانستند سر کلاس حاضر شوند که همکاران ما در گروه مدیریت نیروی انسانی و آموزش بهورزی وزرات بهداشت، تمام متون درسی آموزشی بهورزان را در عرض دو ماه به فایل مجازی تبدیل کردند که بتوانیم آموزش مجازی را داشته باشیم.

وی ادامه داد: به این ترتیب حدود ۵۳۰ فایل آموزشی در کل کشور آماده شد که اکنون در دسترس بهورزان است. امسال نیز تعداد دیگری مجوز استخدام خواهیم داشت که تعداد دقیق آن مشخص نشده است. با ارائه مجوزهای جدید تبدیل وضعیت مراقبین سلامت را در پیش خواهیم داشت. خوشبختانه به اندازه کافی مراقب سلامت در کشور وجود دارد. از ۲۴هزار و ۵۰۰ مراقب سلامت فعال، حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ نفر از بخش خصوصی و مابقی از بخش دولتی هستند. وی در خاتمه افزود: امسال باید روز بهورز را از دو منظر نگاه کنیم؛ ابتدا بهورزان به عنوان طلایه‌داران ارائه مراقبت‌های بهداشتی درمانی اولیه و دوم به عنوان مدافعین سلامت که خدمات شایان توجه در مقابله با کرونا انجام دادند.