امید کرمانی‌ها: افکارعمومیتا زمان حیات مرحوم آیت الله واعظ طبسی مشهد را به عنوان شهری فرهنگی-زیارتی میشناخت اما بعد از آنکه مسئولیت تولیت آستان قدس به حجت الاسلام سیدابراهیم رئیسیمحول شد و یک سال بعد او پا به عرصه انتخابات ریاست جمهوری گذاشت، آن دیدگاه قبلیدر حاشیه قرار گرفت و جنبه های سیاسی بودن مشهد برجسته شد.

به ویژه آنکه بعد از انتخابات ریاست جمهوریوقایع ناآرامی های دی ماه از مشهد شروع شد و نمایندگان این شهر در مجلس از هرفرصتی برای مواجهه چالشی با دولت روحانی استفاده کردند که نمونه آخرش بحثطومارنویسی با هدف جلوگیری از تصویب لایحه FATF بود.

اما چقدر این روحیه تقابلی و رادیکالی معرّفمشهد و مردم ساکن در این شهر است؟ جواد آرین منش نماینده مردم مشهد در مجلس هشتم وفعال سیاسی اصولگرا به عنوان شهروند مشهدی معتقد است: نباید اجازه داد تا یک چهره خشن،افراطی، نامتعادل و غیرمنطقی از مشهد در اذهان القاء شود.

مشروح گفتگوی خبرآنلاین با جواد آرین‌منش را درادامه بخوانید:

حال و هوای سیاسی مشهد به چه صورت است؟

حال و هوای سیاسی و فرهنگی مشهد به طور کلی متفاوت از کلانشهرهای دیگر نیست. البته یک تفاوت های اساسی نیز دارد. مشهد شهر زیارتی است و سالانه۲۵ میلیون زائر از اقصی نقاط کشور به این شهر وارد می شوند بنابراین شهرمهاجرپذیری است و همه اقوام و اقلیت ها و خرده فرهنگ ها در مشهد حضور دارند. حدود۳۶ درصد جمعیت مشهد حاشیه نشین هستند، در حالیکه میانگین حاشیه نشینی در ایرانحدود ۱۲ درصد است. این ۳۶ درصد جمعیت حاشیه نشین عمدتا مهاجر و از اقصی نقاط کشوربه مشهد آمده اند. طبیعتا در حاشیه نشینی زمینه آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی همچونطلاق، اعتیاد، زنان بی سرپرست و بدسرپرست بیش از سایر مناطق است. یک بافت فرسوده گستردهنیز اطراف حرم وجود دارد که این بافت شرایط جمعیتی را متفاوت می کند . از لحاظ ترکیب سیاسی نیز در مشهد همه سلایق سیاسی اعم ازانواع گرایش ها و سلایق اصولگرا، اصلاح طلب و اعتدالگرا در مشهد حضور دارند و فعالهستند. وقتی هر کدام این سلایق انسجام بیشتری پیدا کنند می توانند در صحنه سیاسیانتخابات دست بالا را داشته باشند همچنان که در انتخابات اخیر شورای شهر، جریاناصلاحات پیروز شد.

اما به نظر می رسد از لحاظ سیاسی غلبه گفتمانیبا جبهه پایداری است چراکه در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری نامزدهای این سلیقه سیاسیاکثریت رأی ها را در مشهد کسب کردند؟

خیر، آن را به حساب جبهه پایداری نگذارید، به حساب آستان قدس بگذارید.آستان قدس یک بنگاه بزرگ و کلان فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است که مشهد، استانخراسان و گاهی اوقات حتی کشور را متأثر می کند. لذا این ظرفیت بزرگ را نباید درمشهد نادیده گرفت. البته در مشهد اینکه برخی حرکات و تحرکاتی مثل حوادث دی مااتفاق می افتد، آن هم دلایل خاص خود را دارد. در مشهد تعداد زیادی از موسساتاعتباری، بنگاه ها، صندوق ها و تعاونی ها ورشکسته مثل ثامن الحجج و پدیده شاندیزهستند بنابراین تعداد زیادی از زیان دیدگان این موسسات در مشهد حضور دارند و میتوانند یک پتانسیلی از نارضایتی را ایجاد کنند.

استاندار در هر استانی شخص اول به حساب می آید،آیا در خراسان رضوی و شهر مشهد نیز او نفر اول است یا امام جمعه و تولیت آستان قدسرضوی این جایگاه را دارند؟

اولا استاندار در هر استانی عالی ترین نماینده دولت و نماینده ولیفقیه عالی ترین نماینده رهبر معظم انقلاب است. آستان قدس رضوی در خراسان نیز بهعنوان یک قطب بزرگ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی محسوب می شود که در برخی موارد می تواندسیاسی هم باشد. لذا اگر این سه رکن در کنار یکدیگر قرار بگیرند یک وحدت، هماهنگی وهارمونی ایجاد می شود که می تواند به توسعه استان کمک کند اما گاهی اختلاف سلیقهها وجود دارد و نمود پیدا می کند که در موارد جزیی نیز تقابل ایجاد می کند.

هم اکنون شرایط تقابلی بین استاندار با امام جمعه و تولیت آستان قدسوجود دارد؟

در دو سه سال اخیر نوعی خویشتن داری حاکم بوده است و سعی این بود کهتقابل ایجاد نشود. اگرچه وحدت و یکپارچگی هم وجود نداشته است. یعنی دقیقا نمی توانگفت نماینده ولی فقیه، آستان قدس و استانداری یکصدا هستند، خیر صداها متفاوت استولی این صداهای متفاوت باعث تقابل نشده است.

هر دو طرف خویشتنداری نشان دادند یا آنکه بیشتر استاندار خویشتن داربوده است؟

استاندار کار سیاسی-امنیتی کرده است. مدت های طولانی در مسند معاونتوزیر اطلاعات و مدیرکل اطلاعات استان خراسان بود و شرایط را می شناسد. نگاهنیروهای امنیتی نیز آرامش است بنابراین سعی او این بود که از تنش و درگیری واختلاف پرهیز کند.

در میان صحبت های تان مشهد را شهری زیارتیتوصیف کردید اما به نظر می رسد اراده ای است که دنبال می کند مشهد پایتخت دوم سیاسیایران شود. به عبارت دیگر مشهد از یک شهر مذهبی به شهر سیاسی تغییر چهره دهد، آیااجرای این اراده موفقیت آمیز خواهد بود؟

مشهد بدون تردید پایتخت فرهنگی، سیاسی و اجتماعی ایران هست و قطعا بعداز تهران بزرگترین شهر سرنوشت ساز در مسائل مختلف کشور محسوب می شود. در شهری کهنزدیک بین ۲۵ تا ۳۰ میلیون نفر هر سال به آن سفر می کنند. همه اقوام و گویش ها درآن حضور دارند. در شهری که بیش ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد خود به خودجایگاه دوم را بعد از تهران به خود اختصاص داده است.

اما گفته می شود اصولگرایان تندرو به طور مشخص جبهه پایداری می خواهنددر مشهد تمرکز کنند تا از آنجا استارت خود را برای انتخابات مجلس سال ۹۸ بزنند، آیااین طور است؟

این تصور با انتخابات شورای شهر تقریبا باطل شد یعنی اگر گروهی همتصور می کردند مشهد یک تافته جدا بافته ای است که تفکر، سلیقه و اندیشه خاصیجایگاه اصلی را دارد و تعیین کننده است، با پیروزی جریان اصلاحات در شورای شهر اینفرضیه باطل شد. معتقدم تکثر در مشهد به لحاظ سیاسی حاکم است.

پس نمی توان مشهد را پایتخت تندروهای سیاسیاصولگرا نامید؟

خیر این طور نیست. در مشهد تندترین سلیقه ها از هر دو جریان اصولگرا واصلاح طلب هستند. در عین حال هر دو جریان در مشهد تکثر دارند و یک دست و یکپارچهنیستند. مثلا در انتخابات اخیر شورای شهر ۸ یا ۹ فهرست اصولگرا در صحنه رقابتبودند. شاید علت شکست اصولگرایان هم این بود اما اصلاح طلبان مدیریت کردند تکثرشانرا به وحدت استراتژیک تبدیل کردند و توانستند پیروز انتخابات لقب گیرند.

اغتشاشات دی ماه از مشهد شروع شد که شما ریشههای این مسئله را گفتید، امروز نیز در موضوع FATF گفته می شود، مشهد منشأ پیامک های تهدیدآمیز برای نمایندگان بود،به نظر شما این چقدر با واقعیت های شهر مشهد همخوان است؟ چقدر مواضع آقای علم الهدیرا درباره برجام، FATFو دولت می توان به مثابه نظر و دیدگاه مردم مشهد دانست؟

این طور نیست. جمعیتی که در نماز جمعه شرکت می کنند، در مقایسه باجمعیت کلی شهر اقلیت هستند. امام جمعه و نماینده ولی فقیه مورد احترام همه است امامعنایش این نیست که تریبون نمازجمعه سخنگوی مردم مشهد است. به هر حال گروه ها وجریان هایی هستند که به نظرات امام جمعه توجه دارند، حالا بالاخره سلیقه هر امامجمعه ای متفاوت و ادبیات و گفتمانش هم متفاوت است.

مردم مشهد چه واکنشی دارند اگر در تمام کشور نام شهرشان، تندروی را بهاذهان متبادر کند؟