به مناسبت زادروز سیمین بهبهانی
سیمین بهبهانی؛ وجدان منظوم یک ملت
سیمین خلیلی یا آنگونه که دوستداران شعر و هنرش او را می‌شناسند -سیمین بهبهانی- شاعر و غزل‌سرای معاصر ایرانی است که در ۲۸ تیر ۱۳۰۶ در تهران متولد شد.
سیمین در دنیای مردانه ادب ایران از معدود صداهای اصیل زنان در نسل خود است و از این جهت از پروین متمایز می‌شود چرا که صدای زنانه در شعر سیمین رساتر و روشن‌تر است.
سیمین بهبهانی را به عنوان یک فعال اجتماعی نیز می‌شناسند که دغدغه‌هایی چون عدالت، وطن‌دوستی، حقوق زنان و آزادی بیان داشته است. سیمین اگرچه در جوانی به دلیل روحیه عدالت‌خواه خود به حزب توده پیوست اما بعدها نقدهایی جدی به عملکرد این حزب داشت.
سیمین به عنوان یک زن به مسائل زنان جامعه نیز همواره نگاهی ویژه داشته است. شعر نغمه روسپی یکی از شعرهای قدیمی اوست که آن را تقدیم می کند به «مردان بداقبالی که در فرار از خانه عذاب‌آور خود، مکان امنی نزد زنانی بد اقبالتر از خودشان جستجو می کنند».
او در این شعر تلاش می‌کند شرایط نامناسب یک زن روسپی را به تصویر بکشد: ... آه ، این کیست که در می‌کوبد؟ همسر امشب من می‌آید !
وای، ای غم، ز دلم دست بکش کاین زمان شادی او می‌باید !
لب من - ای لب نیرنگ فروش - بر غمم پرده‌یی از راز بکش !
تا مرا چند درم بیش دهند، خنده کن، بوسه بزن، ناز بکش!
او در شعر دیگری به نام فعل مجهول از زبان دختری دانش‌آموز می‌گوید که چگونه پدرش خواهر را کتک می‌زند و مادر را از خانه بیرون می‌کند. خانه ای که در آن آسایشی نیست: ...فعل مجهول فعل آن پدریست که دلم را ز درد پر خون کرد
خواهرم را به مشت و سیلی کوفت مادرم را ز خانه بیرون کرد... سیمین در شعری به برابری مرد و زن می‌پردازد و می‌گوید که مرد و زن نیمه یکدیگر هستند و مردان را خطاب قرار می‌دهد که کسی بر دیگری برتری ندارد:
لاف ز برتری كم زن، سنگ برابرت هستيم
تير بر ما چه می‌باری؟ نيمه ديگرت هستيم
خالق اين جهان ما را واسطه كرد در خلق
حرمت ما نگه می‌دار خالق و مادرت هستيم... بهبهانی بعد از پیروزی انقلاب ایران در سال ۵۷ و در فضای خاص آن روز‌ها هم از بیان دغدغه‌های خود به شکل شعر چشم پوشی نکرد. فردای پیروزی انقلاب و هنگامی که جمعی از وابستگان حکومت قبلی بر بالای پشت بام مدرسه علوی اعدام شدند، سیمین از هراس خود برای انحراف انقلاب از خط مردمی سرود:
نمی‌توانم ببينم جنازه‌ای بر زمين است
كه برخطوط مهیبش، گلوله‌ها نقطه‌چين است
.و در هنگامه جنگ ایران و عراق نیز جانبازان و آسیب دیدگان جنگ را فراموش نکرد و برای آنها هم شعر نوشت: