رسانه‌ها در این مدت هم ایثار کادر بهداشت و درمان در مقابله با کرونا را به تصویر کشیدند و هم به مردم درخصوص این بیماری و راه‌های مقابله با آن آموزش داده و آنان را به رعایت توصیه های بهداشتی دعوت کردند و در نتیجه این اقدام رسانه ها امروز شاهدیم اکثریت جامعه این توصیه ها را کم و بیش رعایت می کنند.

دکتر نسترن کشاورزمحمدی دکترای آموزش بهداشت و ارتقای سلامت و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به گذشت شش ماه از شیوع کرونا در کشورمان با بیان اینکه در بررسی عملکرد رسانه‌ها باید به این نکته توجه داشت که همه گیری کووید۱۹ یک غافلگیری بزرگ نه تنها برای رسانه های ما، بلکه برای کل جهان بود، افزود: عملکرد اکنون رسانه‌های رسمی و خصوصا صداوسیما در رابطه با این بیماری با عملکردشان در ابتدای شیوع این بیماری متفاوت است.

وی ادامه داد: در مباحث بهداشتی و سلامت، انتظار از رسانه‌ها افزایش آگاهی مردم و ایجاد نگرش‌هایی در جامعه است که افراد را به این سمت سوق دهد که رفتارهای مناسبی انجام دهند و یکی از این رفتارها تبعیت از پروتکل‌های بهداشتی است.

وی با ابراز این عقیده که در ابتدای امر صداوسیمای ما خیلی باور نداشت که موضوع جدی است و این در حالی بود که مسئولین وزارت بهداشت دائما بر جدی بودن موضوع تاکید می کردند، ادامه داد: این تناقض نوعی سردرگرمی برای جامعه ایجاد کرد و خیلی از مخاطبین به سمت شبکه‌های مجازی یا منابع خارجی رفتند.

وی ادامه داد: صداوسیما خیلی دیر شروع کرد به مخابره این پیام که موضوع جدی است. حتی در این مقطع نیز تناقض هایی در برنامه ها بود و گاها در برنامه‌هایی که پخش می‌شد، دیده می‌شد که موضوع بیماری کووید۱۹ جدی گرفته نشده است. البته به مرور این هماهنگی بین وزارت بهداشت و صداوسیما بیشتر شد.

کشاورز محمدی در خصوص نقش صداوسیما در حساس سازی جامعه نسبت به این بیماری نیز گفت: در مباحث مربوط به تغییر رفتار مردم در حوزه سلامت دو واژه "حساسیت درک شده" و "شدت درک شده" داریم. در ابتدای شیوع بیماری کووید۱۹ حساسیت درک شده مردم نه تنها در ایران بلکه در کل جهان پایین بود، اما به مرور با اطلاع رسانی رسانه ها، کلیپ هایی که از بیماران مبتلا بیرون می‌آمد که شدت بیماری را نشان می داد و... حساسیت مردم افزایش پیدا کرد.

وی با بیان اینکه نوع اطلاعاتی که فرد می گیرد در افزایش حساسیت درک شده موثر است، عنوان کرد: اگر چه به مرور حساسیت درک شده مردم نسبت به کووید۱۹ افزایش یافت، اما معتقدم ایران از کشورهایی بود که می توانست سرعت افزایش حساسیت درک شده در آن بیشتر باشد.

وی ادامه داد: باید به این نکته توجه داشت که برای اینکه رفتار مناسبی انجام دهیم نه تنها نیاز است که حساسیت درک شده مان بالا برود، بلکه باید شدت درک شده مان هم بالا برود که در مورد بیماری کووید۱۹ این موضوع بسیار مهم است. در این زمینه معتقدم رسانه‌های فعال در فضای مجازی و اطلاع رسانی آنها و کمپین هایی که تشکیل شد، نقش مهمی در افزایش شدت درک شده داشتند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: باید به این موضوع توجه داشت که برای اینکه بتوانیم یک رفتار بهداشتی مناسب انجام دهیم تنها نیاز به اطلاعات و نگرش نداریم، بلکه باید برای آن کار انگیزه داشته و توان انجام آن کار را هم داشته باشیم. بعنوان نمونه در خصوص رفتاری مثل ماسک زدن، افراد هم باید این آگاهی را داشته باشند که چه تاثیری در پیشگیری از ابتلا به کووید۱۹ دارد، هم این انگیزه را داشته باشند که برای جلوگیری از ابتلای خود و دیگر افراد جامعه ماسک بزنند و هم با فرض در دسترس بودن ماسک برای همه، این توان را به لحاظ جسمی و روانی داشته باشند که از ماسک استفاده کنند.

وی به نقش رسانه ها در تغییر نگرش مردم نسبت به رفتارهای بهداشتی اشاره کرد و گفت: امروزه شاهدیم که مردم نسبت به چند ماه قبل بیشتر از ماسک استفاده می کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه شهیدبهشتی به شایعات مطرح شده در زمان شیوع کووید۱۹ و دلایل آن و نقش رسانه ها در برخورد با این شایعات هم اشاره کرد و گفت: از ابتدای شیوع این بیماری با شایعات متعددی نظیر تاثیر الکل در پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید۱۹ مواجه بودیم که منجر به مرگ بسیاری شد که معتقدم ریشه آنها جهل مخاطب است. در زمینه برخورد با این شایعات ضمن اینکه نظارت می تواند نقش مهمی داشته باشد، شفاف سازی و اطلاع رسانی سریع و به موقع از سوی متولیان سلامت هم نقش اساسی دارد. ضمن اینکه باید به سمت بالا بردن سواد رسانه ای جامعه هم برویم تا به این شایعات توجهی نکنند.

وی در بخش پایانی این گفت و گو با بیان اینکه موفقیت در مدیریت کرونا فراتر از وزات بهداشت است، گفت: وزارت بهداشت یکی از اجزای مهم این بستر است، اما نباید توقع داشته باشیم یک تنه بتواند این بیماری را مهار کند. در این زمینه رسانه ها هم نقش بسیار مهمی دارند و باید بیش از گذشته به میدان بیایند. وزارت بهداشت می تواند محتوا تولید کند، اما اینکه چه زمانی و چگونه این محتوا منتشر شود با وزارت بهداشت نیست.

وی گفت: اعتقاد دارم در این زمان باید ارتباط و تعامل بین وزارت بهداشت و حتی دانشگاه های علوم پزشکی در استانها با رسانه ها بیشتر شود و به آگاهی بخشی بیشتر به جامعه بپردازند. حتی اعتقاد دارم باید به تربیت کارشناسان بهداشتی بپردازیم که بتوانند با رسانه ها تعامل داشته باشند و اطلاعات مورد نیاز را از طریق رسانه ها در اختیار جامعه قرار دهند.