به‌نام دیوارکشی و به کام صاف کردن تاریخ صفوی‌ها در شهرابِ زواره
تصاویر می‌گویند لودر بخش زیادی از قلعه‌ صفوی را در روستای شهراب در شهر زواره به اسم دیوارکشی با خاک یکسان کرده و حالا فعالان میراث فرهنگی که از تخریب‌های بیش از انگشتان یک دست در طول چند ماه گذشته در این شهر نگرانند، نگرانِ میراثِ باقی مانده‌ی منطقه‌ی زواره شده‌اند.

تصاویر می‌گویند، لودر بخش زیادی از قلعه‌ صفوی در روستای شهراب در شهر زواره را با خاک یکسان کرده و حالا فعالان میراث فرهنگی که از تخریب‌های بیش از انگشتان یک دست در طول چند ماه گذشته در این شهر نگرانند، نگرانِ میراثِ باقی مانده‌ی منطقه‌ی زواره شده‌اند.

به گزارش ایسنا، در طول چند ماه گذشته خبرهای مختلفی از تخریب یا آسیب واردشدن به برخی از فضاهای تاریخی زواره و روستاهای تاریخی اطراف آن مانند سرهنگ آباد و شهراب، منتشر شده‌اند از آتش‌زدنِ کاخ سرهنگ آباد گرفته تا تخریبِ کاملِ خانه‌ی چهارصفه در خیابان امام خمینی (ره) و تخریب قلعه‌ی تاریخی «مزدآباد»، یا بی‌توجه به خانه‌های بافت تاریخی زواره و حتی فروش قلعه سنگ بست که هنوز با اما و اگرهایی همراه است و در نهایت فرسایش پشت‌بام حسینیه کوچک زواره و در جدیدترین اتفاق نیز تخریب بخش زیادی از قلعه‌ی «روستای شهراب»؛ هر کدام نیازمند توجه‌های فوری است، اما ...

حالا نیز نه تنها ردِ لودرها روی زمینِ قلعه‌ی روستای شهراب به وضوح دیده می‌شود، بلکه نشانه‌هایی از حفاری‌ها غیرمجاز در برخی از نقاط قلعه به چشم می‌آیند که وضعیت نامناسب این قلعه را بیشتر نمایان می‌کند.

سیداحمد طباطبایی شهرابی - پژوهشگر و فعال میراث فرهنگی روستای شهراب - در گفت‌وگو با ایسنا یکی از مهمترین علت‌های این تخریب را خلوتی روستای شهراب به دنبال اپیدمی کرونا می‌داند و می‌گوید: یکی از مردم روستای شهراب با ارائه‌ی سندی از قلعه‌ی حدود هزار ساله‌ی شهراب خود را مالک آن معرفی کرده و هر بار تصمیمی برای انجام برخی اقدامات در عرصه و حریم این اثر تاریخی انجام می‌دهد.

او با بیان این‌که شخصی که خود را مالک قلعه می‌داند چند سال قبل با لودر بخش‌هایی از قلعه را تخریب کرده و در همان زمان مردم از او شکایت کرده بودند، ادامه می‌دهد: در طول روزهای قبل مالک نسبی قلعه اعلام کرده بود قصد فنس کشی دور قلعه و جمع‌آوری زباله‌ها و نخاله‌ها را دارد، اما اکنون با تخریب بخش زیادی از قلعه مواجه شده‌ایم، در حالی که رد لودر روی خرابه‌های قلعه دیده می‌شود و در واقع چیزی حدود ۱۰ درصد از قلعه باقی مانده است.

وی به حفاری‌های غیرمجازی که در طول سال‌های گذشته در این قلعه اتفاق افتاده، اشاره می‌کند و اضافه می‌کند: به نظر می‌رسد اتفاق‌های دیگری برای این قلعه رخ داده است. همان‌طور که متاسفانه بخش زیادی از آثار تاریخی روستای شهراب و شهر زواره تخریب می‌شوند و کسی کاری برای آن‌ها نمی‌کند.

او با اشاره به صحبت‌هایی که با قدیمی‌های روستای شهراب درباره‌ی این قلعه‌ی تاریخی داشته است، می‌گوید: از حدود ۸۰ سال قبل سینه به سینه این تاریخ به دست ما رسیده است که قلعه را «محمدحسین خان» ساخته است. ‌او امیر لشکر کریم‌خان زند در شیراز بود. آقا محمدخان قاجار بعد از درگذشت کریم خان به محمد حسین خان می‌گوید قصد حمله به تهران را دارد و از او می‌خواهد که او را همراهی کند، اما وی قبول نمی‌کند و به جای تهران ، از شیراز به شهراب می‌آید و این قلعه را با هزینه‌ای زیاد می‌سازد، برای آن نقاره خانه می‌سازد و کارهای زیادی برای قلعه انجام می‌دهد.

قلعه روستای شهراب قبل از تخریب وی با اشاره به فتح تهران، توسط آقامحمدخان در همان زمان، ادامه می‌دهد: آقا محمدخان در نامه‌ای به محمد حسین خان می‌نویسد که من تهران را گرفته‌ام، تو هم به تهران بیا، من شاه می‌شوم و تو وزیر، اما وی در پاسخ می‌گوید اگر تو شاه شوی من باید خدا شوم و تصمیم می‌گیرد که در شهراب باقی بماند. در نهایت آقا محمدخان لشکری از تهران به این قلعه می‌فرستد، او را به زور به تهران می‌برند و سه روز بعد در تهران اعدام می‌شود.

طباطبایی با بیان این‌که دو دخترِ محمد حسین خان که یکی مسجد جامع شهراب را می‌سازد و دیگری حمامی برای این روستا، در همان سال‌ها در راه مکه فوت می‌کنند، ادامه می‌دهد: بعد از آن کسی به طور مشخص در این قلعه ساکن نشد، تا این‌که ادعای مالکیت قلعه توسط یکی از اشخاص بومی مطرح شد و قلعه امروز به این وضعیت افتاده است.

اما محمد میرابوطالبی - دهیار روستای شهراب - در تماس‌های مختلف خبرنگار ایسنا، نخست اعلام کرد که مالک دارای سند مالکیتِ این قلعه است و قصد دیوارکشی داشته که بخش کمی از قلعه تخریب شده است، اما در پاسخ به پرسش‌های دیگر، اعلام کرد که اطلاعی از تخریب ندارد و باید در این باره پرس‌وجو کند.

همچنین خبرنگار ایسنا تلاش کرد تا زمان ارسال این گزارش با مشهدی - رییس میراث فرهنگی زواره - و آموزگار - بخشدار زواره - و امید بخش - مسوول حفاظت یگان حفاظت میراث فرهنگی صحبت‌ کند، اما موفق به ارتباط گرفتن با آن‌ها نشد.

نشان‌های باقی مانده از حفاری غیرمجاز در این قلعه‌ی تاریخی

← لطفاً ثبت‌نام کنید یا واردشوید و نظر خود را اضافه کنید.